از شهر باستانی بیشاپور چه می دانید؟
از شهر باستانی بیشاپور چه می دانید؟
یکی از شهرهای باستانی ایران بیشاپور است و در نزدیکی شهرستان کازرون است و در زمان ساسانیان ساخته شده، اما در حال حاضر تنها ویرانههایی از آن باقی مانده است. این شهر از قدیمی ترین شهرهایی است که تاریخچه ساخت آن بصورت مکتوب در سنگ نوشته ای موجود است. یکی از برجسته ترین آثار تاریخی این شهر باستانی معبد آناهیتا است که در ادامه به بررس آن می پردازیم
معبد آناهیتا
معبد آناهیتا متعلق به آناهیتا الهه پاکی و محلی برای نیایش آب بوده که یکی از چهار عنصر مقدس و مورد احترام ایرانیان باستان است. معمار و سازنده اهل سوریه این معبد یعنی آپاسای دبیر، هرگز فکرش را هم نمی کرد که شهری که او ساخته قرن ها دوام بیاورد و آیندگان هم شهر تاریخی بیشاپور را ببینند. اما استفاده از گچ مخلوط با مرمر در بنای شهر، باعث شد تا الان هم بتوانیم در شهر رویایی شاپور اول ساسانی قدم بزنیم و از تماشای هنر معماری به کار رفته در تار و پود این شهر لذت ببریم
معماری معبد آناهیتا
این معبد باشکوه در کنار کاخ شاپور در دره بیشاپور بصورت اتاق چهارگوش بزرگی وجود دارد.. معبد آناهیتا به صورت مکعبی بوده که هر ضلع آن نزدیک به 14 متر است و از سنگ های تراشیده شده و بدون ملات و دو جداره ساخته شده و به سبک معماری هخامنشی است که با بست های آهنی به یکدیگر متصل شده است
همچنین این معبد در فرورفتگی 6 متری از روی زمین واقع شده و پلکانی از کاخ به آن متصل بوده است. معبد فاقد سقف است و هدف این بوده که آب رودخانه شاپور که در فاصله 250 متری آن جاری است به درون معبد آورده تا پس از جریان دون معبد به وسیله قناتی خارج گردد
قداست آناهیتا
با توجه به اینکه در آئین زرتشت ، آب مقدس و با اهمیت شمرده می شد ، معابدی برای نیایش و ستایش آب ساخته شد که معبد آناهیتا ( الهه آب ) یکی از مهمترین آنها به شمار می آید. به نظر می رسد که شاهان اولیه ساسانی هر گز از اجرای این فریضه دینی که موجب رضایت خاطر اهورامزدا و جلب قلوب مردم می گردید غافل نبوده اند برای ایزد آناهیتا که فرشته دودمان و پیروزی آنها محسوب می شد معابد و نیایشگاه ساختند ومقام آن را به درجه اهورا مزدائی ارتقاء دادند
شگفتی های معبد آناهیتا
ساختار این معبد نه تنها از نظر معماری بی نظیر و فوق العاده است ، بلکه از لحاظ رعایت دستگاههای تنظیم و تقسیم کننده و کنترل جریان آب نیز نظیر ندارد . برای ایجاد چنین پرستشگاه عظیم محوطه ای به ابعاد 7×23×27 متر مکعب در عمق زمین خاکبرداری شده و شالوده آن بر طبق نقشه و طرح تنظیمی پیش بینی شده به نحوی گذارده شد تا آب رودخانه شاپور که در فاصله 250 متری این مکان قرار دارد انشعابی از آن به درون این بنا جاری گردد
همچنین نحوه ورود و خروج آب در معبد اناهیتا تابع نظم و ترتیبی خاص بوده که حتی المقدور آب معبد پاک و تازه باشد و به همان اندازه که آب از سه طرف وارد می شود از مجرای سه گانه به تدریج و غیر محسوس به زمین فرو می رود . دقت و رعایت چنین امری برای گردش آب ، اهمیت و احترام خاص مذهبی و توجه به نیای فرشته آب را در آن زمان کاملا نشان می دهد
برای رسیدن به معبد باید حدود بیست پله پایین بروید و به تالا مرکزی برسید؛ دقیقاً شش متر از سطح زمین پایین تر.البته کمی آنجا تاریک است. با اینکه الان به راحتی از پله ها پایین می روید، اما اگر در زمان شاپور و رونق معبد زندگی می کردید، قطعاً نمی توانستید به این سادگی ها وارد آن شوید. چون اشخاص عادی اصلاً اجازه ورود به این مکان مقدس اشرافی را نداشتند و تنها خانواده شاه، دبیران و روحانیان می توانستند در این مکان به نیایش بپردازند. معبد سه در دارد که از هر کدامشان وارد شوید، به بخش اصلی یا تالار آن می رسید
معماری آناهیتا برگرفته از دوران هخامنشی
معماری معبد و حتی تزئیناتش هم تحت تأثیر معماری دوران هخامنشی است
معبد آناهیتا به شکل مکعب است و هر یک از ضلع هایش 14متر. همین طور که از دالان عبور می کند، اگر به سمت چپ تان نگاه کنید، دو جوی باریک کمتر از 10 سانتی را می بینید که بری روان شدن‌آب ساخته شده است.
تالار تشریفات معبد آناهیتا
در جنوب شرقی معبد آناهیتا ، تالار عظیم تشریفات قرار گرفته است . مساحت این تالار 781 متر مربع است . شاید بتوان آن را در ردیف اولین و بزرگترین آثار معماری گنبد دار زمان ساسانی محسوب کرد . تالار تشریفات از چهار ایوان متقابل و متقارن است که بر فراز آن گنبدی شلجمی شکل که 25 متر ارتفاع داشته قرار دارد . همچنین این بنا دارای 64 طاقچه است که با نقوش تزئینی به صورت طرحهای چلیپا شکل که نشان دهنده خلاقیت معماران عصر ساسانی است تزئین یافته و با گچ بریهای زیبا تزئین شده است .
برای مشاهده ادامه مطلب از شهر باستانی بیشاپور چه می دانید؟ کلیک کنید